Dzień: [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30]
Dwuzawodowiec, psiakrew! ;-) | Mój pierwszy ziggurat | Meczet... pałac... muzeum... | Sympatyczny Irańczyk | To muzeum trzeba zobaczyć! | Obiad u Hojata | "Masullah!"
Budzi mnie szarpnięcie w ramię. "Shush!" W pośpiechu wysiadam wraz z wytatuowanym chłopakiem i gubię przy okazji kłódkę do plecaka. W półmroku chłopak prowadzi mnie na posterunek policji przy highway'u. Rozkładam się na karimacie, policjant przynosi mi koc.
Gdy słońce jest już pół palca nad horyzontem, pakuję się, myję i idę do miasta. Mimo wczesnej pory – jest po szóstej – łapię taksówkę. Cena 50.000 IRR za wycieczkę do Choqa Zanbil i z powrotem. Nawet nie chciało mi się negocjować ceny. Jestem i tak zadowolony, że tu dotarłem. Chwilowo mam dość stresów, chciałbym po prostu odfajkować ziggurat i wrócić do Teheranu.
Jedziemy. Ja niby na wycieczkę a kierowca... do pracy. Irańczyk ma swoje pole kukurydzy i musi je doglądać. Piątek – świątek, nie ma zmiłuj się. Dwuzawodowiec, psiakrew! Skręcamy z szosy, stajemy przy polnej drodze, wzdłuż której płynie kanałem woda. Facet ściąga buty i spodnie, przebiera się w robocze ubranie i mówi, żebym szedł za nim. Zaczyna regulować dopływ wody do równoległego kanału przy pomocy śluz a następnie wyciąga zamelinowaną łopatę i zgrabnymi ruchami udrażnia lub zamyka system kanalików wyprowadzających wodę na jego pole z drugim już w tym roku zasiewem. Muszę przyznać, że system jest pomysłowy.
Irańczyk cały czas do mnie mówi w farsi. Zachęca mnie do robienia mu zdjęć, chwali się, że ostatnio wiózł Czechów. Niezły gość, chyba skończył studia na kierunku obsługi ruchu turystycznego ;-)
OK, po pół godzinie jedziemy dalej. Teren jest pagórkowaty, półpustynny, nie można się więc dziwić, że ziggurat uchronił się przed wzrokiem ciekawskich przez 3.000 lat. Dopiero w 1935 roku został dostrzeżony z pokładu samolotu przez brytyjskich pilotów z kompanii poszukującej ropy naftowej. Po drodze mijamy muzeum w Haft Tappeh z wykopaliskami. Według Lonely Planet dziś zamknięte, trudno.
Ale oto i Choqa Zanbil: pośrodku równiny wyrasta gigantyczna budowla – największy ziggurat na świecie. A jeśli nie największy to najlepiej zachowany!. Kolejne piętra zigguratu tworzą stopnie o znacznie mniejszym nachyleniu niż w przypadku piramid schodkowych w Egipcie (Sakkar). Brakuje również świątyni boga ognia, która stała przed wiekami na szczycie piramidy. Dostępu na wierzchołek obiektu bronią cztery bramy zamknięte na głucho, pozostaje mi więc okrążenie zigguratu. Spacer trwa ponad pół godziny. Wokół budowli znajdują się studnie, niby słoneczny zegar, resztki innych budowli. Udaje mi się w końcu odszukać zachowany w glinianym podłożu odcisk stopy dziecka; odcisk, który – jak złośliwie zauważa Lonely Planet – ciągle zmienia swe miejsce. Później podjeżdżamy do ruin na wzgórzu. Niewiele tu widać. Ech! Choć rozmiary fundamentów mogą świadczyć o wielkości świątyni, czy też pałacu, który tu stał trzy tysiące lat temu, wolałbym jednak, by nasi przodkowie nie niszczyli tak dokładnie budowli wroga.
Reasumując: Choqa Zanbil to miejsce wyjątkowe, obowiązkowe do zwiedzenia, chociaż powinno być wstępem do piramid egipskich.
|
|
Uprzejmy pracownik muzeum odwozi mnie swym motocyklem na dworzec minibusów jadących do Andimeshk. Zanim ruszymy dalej, trwają przetasowania pasażerów dopóty, dopóki mężczyźni nie znajdą miejsc obok mężczyzn a kobiety obok kobiet. Cóż, tu w Iranie jest pełna segregacja. Raz tylko w wypchanym volvo widziałem scenkę, gdy steward zapytał samotną panienkę, czy młody chłopak może się do niej dosiąść.
W półtorej godziny później popełniam błąd: zamiast jechać na terminal minibusów w centrum Andimeshk, niepotrzebnie wysiadam na głównym dworcu autobusowym zlokalizowanym na przedmieściu. Są stąd autobusy do Teheranu, lecz jedynie volva za 70.000 IRR. Okazją dojeżdżam więc do centrum (4.000 IRR) i pakuję się do kolejnego busa jadącego tym razem do Khorramabadu. To przez to miasto przejeżdżałem w drodze do Shush. Podczas dwuipółgodzinnej jazdy zapoznaję się z Hojatem, 24-letnim studentem informatyki. Teraz wraca od siostry do rodzinnego miasta. Dopiero dziś mogę w pełni podziwiać górskie krajobrazy prowincji. Droga wzdłuż rzeki Ab-e Seimarre jest naprawdę malownicza.
W Khorramabadzie okazuje się, że można dostać tylko bilety na volvo na 23:30 lub łapać na jakimś rondzie przelotowe mercedesy. Na razie idziemy zwiedzać twierdzę Falak-ol-Aflak . Od razu musze powiedzieć, że mimo niezbyt entuzjastycznych opisów w LP, miasto wydało mi się dość sympatyczne. Może to za sprawą przepływającej pod kilkoma mostami krętej rzeki? Albo pięknej sylwetki twierdzy górującej nad miastem? Spieszymy się: twierdzę zamykają o 15:00. Chociaż jestem obciążony plecakiem Hojat ledwo za mną nadąża. Chcę zapłacić wstęp za nas obu, Irańczyk się sprzeciwia, i nie ustępuje. Czuje się gospodarzem i będzie płacić za wszystkie przejazdy w mieście (a było ich 6).
Twierdza jest potężna, trudno uwierzyć, że pochodzi jeszcze z ery sasanidzkiej (226-651 r n.e.). Robimy sobie fotki, obiecuję wysłać miłemu gospodarzowi. W muzeum (osobny bilet) przyczepia się do nas anglojęzyczna Iranka z rodziną. Chce mi opowiadać o tutejszych zbiorach i oczekuje pytań. Tych chwilowo nie mam, kobieta ma zawiedzioną miną. Zgromadzono tu eksponaty archeologiczne i etnograficzne z Lorestanu. Wyjątkowo miły odbiór zapewniają pieczołowicie odtworzone modele ludzkie i scenki rodzajowe. Oglądam więc kolorowe sukienki ozdobione cekinami, przedmioty codziennego użytku, od czajników przez elementy wyposażenia jeźdźca po broń i dywany. Iranka opowiada mi o zwyczajach związanych z pochówkiem: obcinaniem włosów zmarłemu umieszczonemu paznokciami zgrzebnym worku na koniu, drapaniu paznokciami twarzy do krwi (lamentation). Obok scena zaślubin: młoda para ma przygotowany namiot (rzecz dotyczy wpółkoczowniczych plemion zamieszkujących Lorestan), wokół gromadzi się rodzina i krewni, zjeżdżają się goście na koniach... Dalej mamy naturalnej wielkości modele Irańczyków wyrabiających buty, tkaniny, dywany, przędzących wełnę, mielących ziarno, piekących chleb. Dużo, dużo tego...
Iranka pokazuje nam nagrobek: pionowa rzeźbiona płyta poświęcona jest mężczyźnie, sceny ukazują polowania – pewnie był myśliwym; kobieta leży pochowana osobno, pod skromniejszą poziomą płytą. Przy wielkich dzbanach, zaklasyfikowanych przez naszą przewodniczkę jako naczynia na ziarno, zatrzymuję się, i z niewinnym uśmiechem pytam, czy aby nie przechowywano w nich wina. Iranka początkowo gorąco zaprzecza, później rezygnuje z politycznej poprawności i skłonna jest zmienić zdanie... Jeszcze sesja fotograficzna na dziedzińcu i solenne przyrzeczenie, że przyślę wszystkim zdjęcia.
Hojat ustala "Now relax", kładziemy się na dywanach w przepisowej pozie na boku. Pojawia się herbata, maczamy koniuszek niekształtnej kostki cukru w napoju i umieszczamy pod policzkiem. Pijemy herbatę powoli, palcami trzymając miseczkę za brzeg, zupełnie inaczej niż każe zwyczaj w Mongolii. Brat Hojata pyta mnie o Hezbollah, o poglądy Polaków na temat irańskiego terroryzmu. Przedstawiam swoje zdanie w tej kwestii, mówię o naszym udziale w siłach pokojowych, o historii najnowszej, o podziałach wśród Polaków, o koegzystencji narodów na Bliskim Wschodzie i irańskim programie nuklearnym. Dziękują mi, są wdzięczni za takie a nie inne poglądy. Rozmawiamy jeszcze o sprawach ekonomicznych, służbie zdrowia, kosztach utrzymania w Polsce. Czuję się świetnie.
Pojawia się kamera, muszę się przedstawić i opowiedzieć o sobie. Wykorzystuję okazję, by podziękować za gościnę, opowiadam o zwyczajach wielkanocnych i jako skromny upominek daję dwie kolorowe krakowskie pisanki. Gospodarze rewanżują się, ale w jaki sposób! Dostaję olbrzymi koc wełniany z tradycyjnym irańskim wzorem. No, niech mnie! Trochę przesadzili, bo te prezenty są nieporównywalne. Niestety, nie mam już nic więcej... Brat Hojata podaje mi swego nowonarodzonego synka.
Ma 6 tygodni i jest taki maleńki. Delikatnie podnoszę go i głośno trzykrotnie wypowiadam słowa "masullah!". Błogosławieństwo obcego mężczyzny zapewni mu zdrowie i powodzenie w życiu.
Żegnamy się. Wiadomo: najpierw z mężczyznami, uścisk dłoni, później ukłony dla kobiet. Hojat odwozi mnie do centrum, kupuje bilet na volvo i znów nie chce ustąpić z pieniędzmi: "We are friends". Na pożegnanie – misiaczek.
Noc upływa spokojnie. Trochę żałuję, że nie wysiadłem w Qom, za późno się zorientowałem, gdzie jestem.
 |
 |
 |
 |
 |
